Cheat meal Türkçe karşılığı ile kaçamak öğün, düzenli bir diyet programına sadık kalan bir kişinin, belirli bir öğünde diyetin dışına çıkarak sağlıksız veya yüksek kalorili bir yemek yemesi anlamına gelir. Bu uygulama bazen cheat day (kaçamak günü) olarak da adlandırılır ve bir gün boyunca diyete uygun olmayan yiyecekler tüketmeyi ifade eder. Kaçamak öğün veya kaçamak günü uygulamasının temel amacı, kısıtlı ve disiplinli diyetlere ara vererek, kişinin motivasyonunu yüksek tutmaktır. Böylece, uzun vadede diyetin sürdürülebilirliğini artırmak ve yeme düzeninde bir denge sağlamak hedeflenir.
Bu yazımızda cheat mealin ne olduğunu, nasıl yapıldığını, neler yendiğini, faydalarını ve zararlarını detaylı bir şekilde açıklıyoruz.
Cheat Meal Nedir?
Cheat meal, uzun süredir belirli bir diyet programına uyan kişilerin, istedikleri bir öğünde özgürce yemek yiyerek hem metabolizmayı canlandırmak hem de psikolojik olarak rahatlamak amacıyla yaptıkları bir uygulamadır.
Uzun süre aynı diyet programını uygulayan bireylerin metabolizması, zamanla bu düzene alışarak yavaşlayabilir. Bu noktada, cheat meal yaparak metabolizmayı şaşırtıp tekrar hızlandırmak mümkün olabilir. Ayrıca, sürekli sıkı bir diyet uygulamak, yiyecekleri “yasak” veya “kötü” olarak görmeye yol açabilir, bu da psikolojik olarak zorlayıcı olabilir. Bu nedenle cheat meal yapmak, yiyeceklerle sağlıklı bir ilişki kurmaya yardımcı olurken, aynı zamanda motivasyonu ve mental sağlığı korumaya da destek olabilir.
Ancak bazı bireyler, bir kez cheat meal yaptıktan sonra “diyetimi bozdum” düşüncesine kapılıp eski düzenlerine dönmekte zorlanabilir veya tamamen vazgeçebilir. Bu durumda, cheat meal’in sadece kısa bir mola olduğunu unutmamaları, iradelerine hakim olmaları ve diyette sürekliliğin önemini hatırlamaları gerekir.
Cheat Meal Ne Yenir?
Cheat meal, bir nevi ödül öğünü olarak kabul edilir, dolayısıyla bu öğünde kişi istediği herhangi bir yiyeceği seçme özgürlüğüne sahiptir. Cheat meal için yiyecekler genellikle hamburger, pizza gibi fast food seçenekleri, makarnalar, çikolatalı, şerbetli ve sütlü tatlılar gibi lezzetli ve kalorisi yüksek besinlerden oluşur. Ayrıca kızarmış tavuk, patates, dürüm ve sandviç gibi yağda kızarmış yiyecekler de bu öğünde tercih edilebilir.
Ancak uzun süredir sağlıklı ve düzenli beslenmeye alışmış olan vücuda bir anda aşırı yağlı ve ağır yemekler vermek, mide ağrıları gibi sorunlara yol açabilir. Bu durumda, seçilen yiyeceği yavaşça ve ölçülü bir şekilde tüketmek rahatsızlık hissini önlemeye yardımcı olabilir.
Cheat Meal Nasıl Yapılır?
Cheat meal’i doğru bir şekilde uygulamak, hem diyetin sürdürülebilirliğini artırmak hem de fiziksel ve mental sağlığı korumak açısından oldukça önemlidir.
Bu süreci daha verimli hale getirmek için şu noktalara dikkat edilmesi gerekir:
Öğünü Önceden Planlamak
Cheat meal, genellikle haftalık planın bir parçası olarak önceden belirlenmelidir. Spontane bir şekilde kaçamak yapmaya karar vermek, kontrolsüzce aşırı yemek yeme riskini artırabilir. Bu nedenle hangi günde, hangi öğünde, ne yenileceğinin ve ne kadar yenileceğinin önceden planlanması, aşırıya kaçmayı engeller ve diyete geri dönmeyi kolaylaştırır.
Zihinsel Açıdan Hazırlanmak
Diyet yapmak çoğu zaman zorlayıcı olabilir. Yiyecekleri sürekli kötü ve sağlıksız olarak görmek, yiyeceklerle olan ilişkiyi bozabilir ve diyete uymayan bir besin tüketildiğinde kişiyi suçluluk duygusuna itebilir. Bu yüzden, kısıtlanmış hissetmemek için zaman zaman cheat meal yapmak, motivasyonu korumada faydalı olabilir. Ancak bu öğün sonrasında suçluluk hissetmemek ve düzenli beslenmeye hızla geri dönmek oldukça önemlidir.
Eski Düzene Geri Dönmek
Cheat meal sonrası hızla düzenli beslenmeye dönmek oldukça önemlidir. Bu, sürecin verimli bir şekilde ilerlemesini sağlar. Ayrıca sağlıksız yiyeceklerin daha kolay sindirilmesine ve kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. Cheat meal sonrasında sağlıklı beslenmeye geri dönmek, suçluluk hissinin önüne geçmek ve motivasyonu yüksek tutmak için de faydalıdır.
Büyük Değişikliklerden Kaçınmak
Cheat meal yaparken, sağlıksız besinlerin yanına bir protein kaynağı eklemek ve lifli sebzeler tüketmek tavsiye edilir. Bu yöntem, aşırı kalori alımını önlemeye yardımcı olurken, vücudun ağır yiyecekleri daha rahat sindirmesini sağlar.
Eğer katı diyetler sonrasında diyeti bozup kilo veremiyorsanız, sağlıklı beslenerek zayıflamak için ‘’Sağlıklı Beslenme ile Zayıflamanın Yolları’’ adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
Cheat Meal Ne Zaman Yapılmalı?
Cheat meal’in zamanlaması, bireyin ilerlemesini bozmadan hedefe ulaşmayı desteklemek açısından önemlidir. Birçok kişi için haftada bir veya iki haftada bir cheat meal yapmak en sürdürülebilir seçenektir. Uzun süredir yapılan diyet sıkıcı gelmeye başladığında veya motivasyon kaybı yaşandığında da cheat meal yapılabilir. Bu durumda cheat meal, motivasyonu geri kazanmak için tüketilebilir.
Çoğu birey sağlıklı beslendiği bir haftanın sonunda kendisini ödüllendirmek adına cheat meal tüketmeyi tercih edebilir. Haftada bir öğün tüketilen diyet dışı besinler ilerlemeyi bozmaz, aksine yavaşlamış metabolizmayı şaşırtarak hızlandırabilir. Definasyonda cheat meal yapmak ise kas gelişimini desteklemek adına stratejik olarak kullanılabilir. Yüksek yoğunluklu bir egzersizden sonra glikojen depolarını doldurmak adına cheat meal yapılabilir. Enerji depolarını yenilemenin yanı sıra vücudu besleyerek toparlanmayı da destekleyebilir.
Önceden belirlenmiş özel bir gün varsa, cheat meal’i o güne bırakmak mantıklı bir seçenek olabilir. Bireyin ailesi ve arkadaşları ile paylaştığı bu özel anlardan daha fazla keyif almak için canının istediği şeyleri yemek, psikolojik olarak kendisini daha az suçlu hissettirir ve mutluluğunu artırabilir. Bu şekilde, hem fiziksel hem de duygusal olarak daha çok tatmin olabilir.
Cheat Meal Kaç Günde Bir Yapılmalı?
Cheat meal sıklığı, kişisel hedeflere ve yaşam tarzına bağlı olarak değişebilir. Ancak pek çok kişi haftada bir kez cheat meal yapmanın daha faydalı olduğunu düşünüyor. Düzenli bir şekilde diyete kısa bir ara vermek, geri kalan zamanlarda sağlık beslenme düzenine sadık kalmayı kolaylaştırabilir.
Eğer daha ksııtlayıcı bir diyet planı uygulanıyorsa veya yağ kaybı hedefleniyorsa iki haftada bir cheat meal yapmak daha yararlı olabilir. Bazı durumlarda ise bireyler kendilerini tükenmiş hissettiklerinde veya gerçekten bir araya ihtiyaç duyduklarında cheat meal yapmayı tercih edebilirler.
Burada asıl önemli olan nokta ne sıklıkla cheat meal yapıldığından ziyade, diyetin genel tutarlılığının korunmasıdır. Cheat meal, alışkanlık haline gelmemeli ve sadece o an için tatmin edici bir öğün olmalı. Amaç, aşırıya kaçmadan bu öğünden keyif almak ve sınırları korumak olmalıdır.
Cheat Meal Sonrası Ne Yapılmalı?
Cheat meal sonrası, diyetin sürdürülebilirliğini sağlamak için birkaç önemli noktaya dikkat edilmesi gerekir. Birçok kişi, böyle bir kaçamaktan sonra suçluluk hissi yaşayabilir, ancak unutulmamalıdır ki tek bir öğün diyetten sapmak, genel ilerlemeyi olumsuz etkilemez. Bu durumda önemli olan, cheat meal sonrasında hızlı bir şekilde eski düzene geri dönmeyi bilmek ve süreci düzgün bir şekilde yönetmektir.
Cheat meal sonrasında, dengeli bir diyete geri dönmek, özellikle protein, karbonhidrat, vitamin ve mineraller açısından vücudun ihtiyacı olan besinleri sağlamak, suçluluk hissini azaltabilir ve vücudun tekrar sağlıklı bir dengeye kavuşmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, lif oranı yüksek besinler tüketmek, uzun süreli tokluk hissi yaratarak tekrar kaçamak yapma isteğini önlemeye yardımcı olabilir. Bu yaklaşım, eski alışkanlıklara dönüşü kolaylaştırır ve diyeti sürdürebilmek için motivasyon kaybını engeller.
Ek olarak, cheat meal sonrası bol su içmek oldukça önemlidir. Yüksek kalorili ve ağır yiyecekler vücutta ödem oluşumuna neden olabilir. Su içmek, ödemin atılmasına yardımcı olur ve bu yiyeceklerin sindirimini kolaylaştırır.
Son olarak, fiziksel aktiviteyi artırmak, cheat meal sonrası vücudu toparlamaya yardımcı olur. Artan fiziksel aktivite, ekstra kalori yakmayı, metabolizmayı hızlandırmayı ve kan şekerini dengelemenin yanı sıra, diyete devam etmeyi daha kolay ve sürdürülebilir hale getirebilir.
Cheat Meal Faydaları Nelerdir?
Cheat meal, doğru bir şekilde uygulandığında birçok fayda sağlayabilir. Bunlar arasında psikolojik rahatlama, metabolizmayı hızlandırma, diyete sadık kalmayı kolaylaştırma ve sosyal ortamlarda suçluluk duymadan keyif alabilme gibi avantajlar yer alır.
Cheat meal faydalarını daha yakından inceleyecek olursak:
Psikolojik Olarak Rahatlama
Aşırı katı ve sıkı diyetler, çoğu zaman tükenmişlik ve sıkılmışlık hissi oluşturabilir. Bu durumlarda cheat meal, bu stresi hafifleterek motivasyonu tekrar elde etmeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda bireyin besinler ile kurduğu ilişkiyi sağlıklı bir şekilde sürdürmesine destek olur.
Metabolizma Hızını Artırabilir
Sürekli olarak sağlıklı beslenmek, metabolizmanın bu duruma alışarak yavaşlamasına neden olabilir. Böyle durumlarda cheat meal yapmak, vücut şaşırtmak açısından faydalı olabilir. Vücut daha büyük ve yüksek kalorili bu öğünü sindirmek için daha fazla çalışarak metabolizmanın hızlanmasını sağlayabilir.
Metabozlimayı hızlandırmak için daha fazla tavisye arıyorsanız ‘’Metabolizma Hızlandırmak İçin Ne Yapmak Gerekir?’’ adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Diyete Sadık Kalmayı Kolaylaştırabilir
Doğru planlanmış bir cheat meal, bireyin diyetten sıkılıp tamamen bırakmasını önleyebilir. Bu sayede, uzun vadede diyete sadık kalmayı kolaylaştırarak hedeflerine ulaşmasına destek olabilir.
Sosyal Olarak Esneklik Sağlayabilir
Aile toplantıları, arkadaşlarla buluşmalar ve tatiller gibi sosyal etkinlikler, diyet yapanlar için gerçekten zorlayıcı olabilir. Bu tür durumlarda, cheat meal kişiye suçluluk ve başarısızlık hissi vermeden ortamın tadını çıkarmasına yardımcı olabilir. Bu sayede, hem sosyal hayatına devam edebilir hem de diyet hedeflerine sadık kalabilir.
Cheat Meal Zararlı mı?
Doğru bir şekilde uygulanan cheat meal, genellikle zararlı değildir. Ancak planlanmadan ve kontrolsüz şekilde yapılan kaçamaklar bazı olumsuz etkilere yol açabilir. Cheat meal sırasında aşırı yemek, fazla kalori alımına neden olarak ilerlemenin gerilemesine yol açabilir. Ayrıca, bu tür kaçamaklar yakın zamanda tekrar benzer bir yeme isteği uyandırabilir ve diyeti sıkça bozma alışkanlığına yol açabilir. Ek olarak, ağır yemeklere alışkın olmayan metabolizma, bu tür yiyeceklerle başa çıkmakta zorluk çekebilir ve sindirim sorunlarıne neden olabilir.
Cheat Meal Kilo Aldırır mı?
Ara sıra yapılan cheat meal’ler, tek başına kilo alımına yol açmaz. Kilo almak için sürekli olarak fazla kalori alımı gerekir. Bir kez yapılan kaçamak öğün, o an için kilo almış gibi görünsede, eski düzene geri dönüldüğünde kalıcı bir etkisi olmaz. Ancak cheat meal’ler alışkanlık haline gelir ve sık sık yapılırsa, bu durum zamanla kilo artışına neden olabilir. Kısacası, ölçülü ve düzenli aralıklarla yapılan cheat meal’ler kilo aldırmaz.
SIK SORULAN SORULAR
Cheat Meal Yapılmalı mı?
Cheat meal uygulayıp uygulamamak, bireyin hedeflerine, ruh haline ve diyet planına bağlıdır. Bazı kişiler için ara sıra yapılan kaçamaklar, tatmin duygusunu artırarak motivasyonu ve diyetin sürdürülebilirliğini destekler. Ayrıca katı diyetlerin ardından aşırı yeme ataklarını önlemeye yardımcı olabilir. Ancak bazı bireylerde başarısızlık hissi oluşturarak sağlıklı beslenme alışkanlıklarına geri dönmeyi zorlaştırabilir. Bu nedenle, önemli olan kişinin yaşam tarzına uygun, esnek ve dengeli bir beslenme planı oluşturmasıdır.
Cheat Meal Kaç Kalori Olmalı?
Cheat meal kalorisi kişiden kişiye değişiklik gösterir. Genel olarak günlük alınması gereken kalorinin %20-30’u kadar bir miktar tercih edilir. Örneğin, günlük ihtiyacı 2000 kalori olan biri için bu, yaklaşık 400-600 kaloriye denk gelir. Ancak herkesin hedefi, diyet süreci ve esnekliği farklıdır. Bu yüzden net bir oran vermek her zaman doğru olmaz. Kimi zaman daha kontrollü, kimi zaman biraz daha serbest bir yaklaşım tercih edilebilir.
Cheat Meal Antrenmandan Önce mi Sonra mı?
Hedefe göre cheat meal antrenman öncesi veya sonrası yapılabilir. Daha fazla enerji sağlamak isteniyorsa antrenmandan önce, yoğun bir antrenmanın ardından toparlanmayı hızlandırmak ve glikojen depolarını doldurmak isteniyorsa antrenmandan sonra cheat meal tercih edilebilir.
Bulk Dönemi Cheat Meal Yapılır mı?
Evet, bulk döneminde cheat meal yapılabilir. Bu dönemde kas kütlesini artırmak için kalori alımı yükseltilir, dolayısıyla zaman zaman yapılan cheat meal’ler bu sürece destek olabilir. Ölçülü ve kontrollü şekilde uygulanan cheat meal, hedeflenen hacme ulaşmak için gerekli ekstra kaloriyi sağlamada yardımcı olabilir.
Cheat Meal Gerekli mi?
Hayır, cheat meal herkes için gerekli değildir. Bazı bireyler, aşırı yeme eğiliminden kaçınmak ve diyetlerine daha sürdürülebilir bir şekilde devam edebilmek için zaman zaman cheat meal yapmayı tercih edebilir. Ancak, eğer cheat meal sonrasında toparlanmakta güçlük yaşanıyorsa ya da kişi diyetine zaten düzenli ve sağlıklı bir şekilde devam edebiliyorsa, cheat meal yapmaya ihtiyaç duymayabilir.
Cheat Meal Kilo Verdirir mi?
Hayır, cheat meal doğrudan kilo kaybını desteklemez, ancak kişinin uzun vadede diyetine bağlı kalmasını kolaylaştırarak tıkanırcasına yeme ataklarını önleyebilir ve dolaylı yoldan kilo verme sürecine katkıda bulunabilir.
